Aby móc korzystać z usługi IM, za pomocą zainstalowanego w twoim komputerze programu komunikatora musisz połączyć się z jego serwerem w Internecie. Tam zostaniesz zarejestrowany i otrzymasz unikatowy numer identyfikacyjny (UIN – User Identification Number). Za pośrednictwem tego numeru będziesz rozpoznawany w sieci przez innych użytkowników usługi. Od tej pory, zawsze gdy połączysz się z serwerem komunikatora, informacja o tym zostanie przesłana z serwera do osób, w których systemach twój numer został zapisany. Programy komunikatorów Istnieje wiele komunikatorów udostępniających usługę IM. Wśród użytkowników Windows jest to np. popularny Gadu-Gadu czy Tlen, wśród użytkowników Linuksa będzie to np. Kadu. Zasada korzystania z tego narzędzia w każdym systemie jest taka sama. Wiele programów komunikatorów wykorzystuje ten sam protokół. Np. użytkownik Gadu-Gadu pod Windows może rozmawiać z użytkownikiem programu Kadu pod Linuksem.
